تروما به انگلیسی: Trauma معنی زخم دارد. تروما در چهار موقعیت تعریف دارد:
- در دانش پزشکی به معنی زخم است اما با عامل بیرونی، و مثلاً زخم معده را شامل نیست. عامل زخم ممکن است تیغ بیابان باشد یا تیغ جراح. ممکن است همراه با شکستگی استخوان، کنده شدن پوست و گوشت نیز باشد، اما در عرض چند هفته ترمیم می شود.
- در اورژانس، غالباً مراد از آن ترومای حاد است.
- در ادبیات، یک تجربه ناخوشایند و ناراحت‌کننده که برای مدت طولانی شخص را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مانند طلاق.
- در روان‌شناسی، یک حالت روانی شوک شدید ناشی از یک ضربه روانی بسیار ترسناک یا ناخوشایند که منتهی به اختلال اضطراب پس از سانحه می‌شود
واکنش‌های فوری پس از یک رویداد آسیب‌زا شامل شوک و انکار هست. در حالی که واکنش‌های طولانی‌مدت ممکن است شامل نوسانات خلقی، چالش‌های رابطه، بازگشت به گذشته و علائم فیزیکی و… باشه. باید بدونیم همه این موارد، پاسخ های طبیعی به تجربه رویدادهای آسیب زا هستن.
تجربه رویداد آسیب‌زا می‌تواند تمامی سیستم‌های درونی ما رو تحت تاثیر قرار بده؛ در پایین اینکه چطور انواع تروما میتونه روی سیستم های ما تاثیر بذاره، شرح داده شده:
- سیستم شناختی: تاثیر بر توانایی پردازش افکار و قضاوت درست..
- سیستم عاطفی: گیر افتادن در چرخه احساسات شرم، خشم، گناه و ترس.
- سیستم فیزیکی: ماهیچه ها، مفاصل، هضم و متابولیسم، دما، خواب، سیستم ایمنی و… رو تحت تاثیر قرار می ده.
- سیستم معنوی: به جهان بینی ما و لنزهایی که با آن واقعیت رو می بینیم آسیب می‌زنه و باعث می‌شه جهان رو نا امن بدونیم و بر درک و معنای ما از زندگی، جامعه و جهان تأثیر می ذاره.
سیستم اجتماعی: بر روابط با همسر، خانواده، دوستان، همکاران و غریبه‌ها تأثیر میذاره و چون در بسیاری از افراد تأثیر عمیقی میذاره، ساختار جوامع رو تحت تأثیر قرار می دهد.
تروما می تونه روزها، ماه ها یا حتی سال ها پس از رویداد واقعی ظاهر بشه. بنابراین صحبت با یک آشنا یا متخصص سلامت روان بعد از وقوع حادثه آسیب زا بسیارلازمه.
همچنین، صرف تجربه کردن یک رویداد آسیب‌زا در همه افراد، باعث ایجاد اون نمی‌شه. اگه رویداد تجربه شده، از ظرفیت روانی فرد بالاتر باشه و فرد نتونه رویداد رو پردازش کنه و به اون معنا بده، نشانه‌های بلندمدت ممکنه بروز کنن. برخی از نشانه‌های روان‌شناختی عبارتند از:
- احساس درماندگی
- انتظار
- احساس شرم و سرزنش خود
- به یاد آوردن مداوم تجربه آسیب‌زا
- کابوس‌های مکرر
- احساس جدا شدن از خود
- بی‌قراری
