رابرت پلاچیک، پروفسور دانشگاه فلوریدا، چرخه ی رنگی از احساسات را ترسیم کرده است. این چرخه احساسات برای تصویرسازی و درک رنگ ها به ما کمک شایانی میکند و ابزاری مفید برای این کار به نظر می رسد.در تصویر زیر این چرخه ی رنگ را به فارسی ترجمه کرده ایم و تاثیرات هر رنگ را می توانید ببینید
اولین نگاه به چرخه احساسات یک گل نیلوفر هشت‌پر می‌بینید که هر گلبرگ آن تداعی‌گر یکی از احساسات اساسی پلاچیک است. به‌طوری که هرچه به مرکز این گل نزدیک‌تر می‌شویم، آن احساس اساسی شدت می‌یابد و پررنگ‌تر می‌شود. مثلا عصبانیت با شدت حداقلی موجب دلخوری و با شدت حداکثری موجب خشم می‌شود.
احساساتی که در این چرخه روبه‌روی هم قرار می‌گیرند، متضاد یکدیگرند؛ مثل شادی در مقابل غم یا تعجب در مقابل انتظار. از طرفی ترکیب احساسات اساسی هم‌جوار احساس جدیدی به وجود می‌آورد که در قسمت بی‌رنگ گل قرار می‌گیرد؛ مثل پرخاشگری که حاصل ترکیب انتظار و خشم است یا عشق که حاصل ترکیب آرامش و پذیرش است.
بیاید با ساختار آن آشنا شویم برای آشنایی راحت تر ساختار گل را به چهار بخش تقسیم کردیم که هر کدام را برایتان در ادامه کامل توضیح دادیم
1.اولیه:
هشت احساس اصلی می باشد که عبارت اند از: خشم، ترس، غم، انزجار، تعجب، انتظار، اعتماد و شادی.
2 .موارد متضاد:
گل احساسات پلاچیک این 8 احساس اساسی را بر اساس هدف فیزیولوژیکی هر کدام سازماندهی می کند، هر احساس اولیه یک نقطه مقابل قطبی دارد. اینها بر اساس واکنش فیزیولوژیکی است که هر احساس در حیوانات (از جمله انسانها… Plutchik حیوانات را مطالعه کرد!) ایجاد می کند. به عبارتی احساسات روبه روی هم متضاد یکدیگر هستند:
- شادی نقطه مقابل غم است. فیزیولوژی: اتصال در مقابل کناره گیری
- ترس نقطه مقابل خشم است. فیزیولوژی: کوچک شدن و پنهان شدن در مقابل بزرگ و بلند شدن
- انتظار مخالف تعجب است. فیزیولوژی: از نزدیک بررسی کنید در مقابل پرش به عقب
- بیزاری مخالف اعتماد است. فیزیولوژی: رد در مقابل آغوش
نکته:
منظور از فیزیولوژی، حالت های بدنی است که برای جانداری هنگام احساسات مختلف رخ می‌دهد.
3 .ترکیبات:
احساسات بدون رنگ نشان دهنده احساسی است که ترکیبی از 2 احساس اصلی است. برای مثال، انتظار و شادی با هم ترکیب می شوند و خوش بینی را به وجود می آورند. شادی و اعتماد با هم ترکیب می شوند تا به عشق تبدیل شوند. احساسات اغلب پیچیده هستند و توانایی تشخیص اینکه یک احساس واقعاً ترکیبی از دو یا چند احساس متمایز است، یک مهارت مفید است.
تلفیق احساسات بین هر برگ می‌باشد.
4 .شدت:
بعد عمودی مخروط نشان دهنده شدت است – احساسات با حرکت از بیرون به مرکز چرخ تشدید می شوند، که با رنگ نیز مشخص می شود: هر چه سایه تیره تر باشد، احساسات شدیدتر است. به عنوان مثال، خشم در کمترین میزان شدت، آزاردهنده است. در بالاترین سطح شدت، خشم به خشم تبدیل می شود. یا احساس کسالت می تواند در صورت عدم کنترل به نفرت تشدید شود، که بنفش تیره است.
راهنمای استفاده از گل احساسات در زندگی روزمره
در اینجا یک راهنمای ساده برای استفاده از این گل جادویی در زندگی روزمره آورده شده است. نترس؛ با درک آسان، عواطف به زودی در برابر اسطوره‌ی تازه نفس خود تعظیم خواهند کرد.
مرحله 1: با گل احساسات آشنا شوید
به چرخ نگاه کنید و به هشت احساس اساسی توجه کنید: شادی، اعتماد، ترس، تعجب، غم، انزجار، خشم و انتظار. هر احساسی یک مخالف مستقیم در سراسر گل احساسات دارد.
مرحله 2: به شدت احساسات نگاه کنید
توجه داشته باشید که هر احساسی با یک نسخه «ضعیف تر» و «قوی تر» همراه است که توسط لایه های گل احساسات به تصویر کشیده می شود.
به عنوان مثال، اگر شادی احساس اصلی باشد، نسخه ضعیف‌تر آن آرامش و نسخه قوی‌تر آن اکستازی است.
مرحله 3: احساسات خود را شناسایی کنید
وقتی احساس شدیدی را تجربه می کنید، سعی کنید آن را روی گل احساسات مشخص کنید.
برای مثال، اگر به تازگی یک خبر بسیار خوب دریافت کرده اید، ممکن است احساس «شادی» داشته باشید. اگر خبر فوق‌العاده خوب باشد، مانند برنده شدن در لاتاری، احساس شما ممکن است «آرامی» باشد.
مرحله 4: به احساسات تلفیقی توجه کنید
احساسات مجاور روی چرخ می توانند ترکیب شوند و احساسات پیچیده ای را تشکیل دهند. به عنوان مثال، اگر ترکیبی از “شادی” و “اعتماد” را احساس می کنید، ممکن است “عشق” را تجربه کنید.
برای مثال، فرض کنید برای تولدتان یک مهمانی غافلگیرکننده از دوستانتان دریافت کرده اید. واکنش فوری شما می تواند “غافلگیری” و به دنبال آن “شادی” از دیدن دوستانتان باشد. شادی شدیدی که احساس می کنید را می توان به عنوان “وجد” شناسایی کرد. حال، اگر شما نیز نسبت به تلاش دوستان خود احساس گرمی می کنید، این ترکیبی از «شادی» و «اعتماد» است که به معنای «عشق» است.
مرحله 5: تغییرات احساسی خود را دنبال کنید
با گذشت زمان، توجه داشته باشید که چگونه احساسات شما در اطراف گل احساسات حرکت می کند. پس از مهمانی غافلگیرکننده، هنگامی که همه ترک کردند و شما مشغول تمیز کردن هستید، ممکن است از “شادی” به “غم” بروید – که منعکس کننده تضاد بین سرزندگی مهمانی و سکوت بعد از آن است.
گل احساسات به شما کمک می کند نه تنها احساسات را شناسایی کنید، بلکه درک کنید که چگونه آنها می توانند تکامل یابند، ترکیب شوند و در شدت متفاوت باشند.
مرحله 6: احساس را شناسایی کنید
وقتی دفعه بعد یک احساس شدید ظاهر شد، فقط آنجا بایستید. ابتدا باید تشخیص دهید که دقیقا چه احساسی دارید. آیا در رودخانه ای از غم غرق می شوید یا در آفتاب شادی غرق می شوید؟ بسیار مهم است که احساسات را قبل از اینکه روز شما را ببلعد تشخیص دهید.
مرحله 7: یک کپی از گل احساسات Plutchik نگه دارید
یک کپی قابل اعتماد از گل پلاچیک را نزد خود نگه دارید.
چرخ را باز کنید و رنگ ها و شدت احساسات موجود را بررسی کنید. با تطبیق حالت عاطفی خود با رنگ مربوطه، به سرعت متوجه می‌شوید که احساس مزاحم روی گل کجاست
